Necmettin Aslan
  31-03-2019 15:59:59

1 Nisan da Neden Şaka Yapıyoruz

1 Nisan günü dünyanın neredeyse her yerinde neredeyse sözlü bir kural haline gelmiştir. Bu şaka yapma geleneğini hepimiz yakından biliyoruz, değil mi? Peki nedir bu gelenek ve neden 1 Nisan günü şaka yapma geleneği zaman içerisinde bu kadar kabul görmüş ve yayılmıştır. İlk olarak ne zaman ve nerede ortaya çıkmıştır? Neden şaka yapılır ve neden bu şakalar 1 Nisan günü yapılır gibi soruların cevaplarını yazımın ilerleyen bölümlerinde veriyor olucam .
1 Nisan Geleneği ve Fransa’nın Nisan Balığı Hikayesi
1 Nisan şaka geleneğinin meydana gelmesi ile ilgili çeşitli görüşler mevcuttur. Bunların arasında en çok bilinen ve inanılanı ise Fransa’da 1 Nisan itibarı ile meydana gelen balık avlama yasağına karşı orada yaşayan halkın balıkçılara karşı 1 Nisan yaptıkları 1 Nisan şakası Nisan Balığı ile açıklanmaktadır. 
Bu açıklamaya daha yakından baktığımızda detaylı olarak şu şekilde anlatmak mümkündür. Fransa’da 1 Nisan günü Fransızlar arasında Nisan Balığı kavramı ile de bilinen bugün ayrıntılı olarak şu şekildedir: 1 Nisan itibarı ile başlayan balık avlama yasağından dolayı bazı şaka sever kişiler bugün yasağa rağmen avlanmak isteyenleri kandırmak ve şaka yapmak adına nehirlere ırmaklara ya da göllere Nisan Balığı ismini verdikleri çiroz ringa balıkları atmaktadırlar ve bu geleneğe göre de bir takım kişilerce de dünya genelinde şaka günü olarak yayılmış bu günün bu şekilde ortaya çıkmış olduğu düşünülmektedir.
Fransa’da ortaya çıkmış bu gelenek günümüzde farklı bir şekilde devam etmektedir. Her ne kadar balık avlama yasağı sonrası şaka yapmak isteyenler göllere, nehirlere ya da ırmaklara çiroz ringa balığı atmıyorlarsa da, balık avlama yasağının başladığı bugünde balık şeklinde çikolatalar yenilerek, sevilen dostların arkalarına balık şeklindeki kağıtlar yapıştırılarak şaka yapılması geleneği halen devam etmektedir.
1 Nisan Geleneği ve 15. Yüzyıl Haçlı Ordusu Efsanesi
1 Nisan geleneğinin ortaya çıkması ile ilgili bir diğer inanış ise Fransa hikayesinden çok daha eskilere dayanan Haçlı Seferleri efsanesidir. Bu efsaneye göre 15. yüzyıl sonlarına doğru Haçlı Ordusu İspanya’da bulunan ve Endülüs Müslümanlarının en son kalesi olan Gırnata Kalesi’ni kuşatmışlardır. Bu kuşatma çok uzun süren bir kuşatma olmuştur ve kış ayları nedeni ile haçlı askerleri ümit ettikleri başarıyı Müslümanlara karşı kısa sürede elde edememişlerdir. 
Haçlı ordusunun başındaki komutan bu durumun bu şekilde başarıya ulaşamayacağını anladıktan sonra kendince bir çözüm yolu üretmiştir. Kaleyi kuşatmanın neredeyse imkansız olduğunun farkına varan komutanın çözüm yöntemi şu şekildedir: 31 Mart gecesi bir elinde Kur’an bir elinde İncil ile kalenin kapısına giden ordu komutanı "Şu iki kitap üzerine yemin ederim ki, teslim olursanız bu akşam size bir şey yapmayacağım" diyerek Müslümanları ikna etmeye çalışmıştır. 
Komutanın bu söylediklerine inanan Müslümanlar ise canlarını kurtarabilmek için komutanla bir anlaşma yapmaya karar vermişlerdir. Yapılan görüşmenin sonucunda Müslümanlar teslim olmuş ve kaleyi haçlı askerlerinin komutanına teslim etmişlerdir. Ancak ertesi gün 1 Nisan günü bu komutan kale içerisinde bulunan bütün Müslümanların öldürülmesi emri çıkarmıştır. Bu emre karşılık oradaki Müslümanlar karşı çıkarak “Sen bizi öldürmeyeceğine söz vermiştin ve biz bu şartla kaleyi sana teslim etmiştik” deseler de haçlı askerlerinin komutanı "Benim sözüm size dün akşam içindi, bugün için size bir sözüm yoktur“ diyerek Müslümanlarla dalga geçmiş ve hepsini öldürmüştür. Bu hikayeye dayanarak Hristiyanlar arasında 1 Nisan o günden beri Hile Günü olarak kutlanmaya başlanmıştır. Bu hikayeye göre aslen yüzlerce Müslümanın katliamının gerçekleştiği bu 1 Nisan günü günümüzde Müslüman ülkelerde dahi bir şaka günü olarak kutlanmaktadır.
1 Nisan Gününün Hile Günü Olarak da Anılması
Her ne kadar anlatılan Haçlı Seferleri hikayesine göre 1 Nisan aslen Müslümanların kıyıma uğradığı gün olarak bilinse de bu konuda yapılan araştırmalar bunun böyle olamayacağını gözler önüne sunmaktadır. Öncelikle hikayede adı geçen Endülüs’te bulunan son Müslüman kalesi olan Gırnata, 2 Ocak 1492 tarihinde işgal edilmiş ve teslim olmuştur ve hikayede geçtiği gibi 31 Mart tarihinde değil. Diğer bir argüman ise savaş sırasında söylenebilecek yalanlara karşı hem İslam milletinin hem de Hristiyan milletlerinin tedbirli olması gerektiğidir. 
O dönemlerde savaşların kazanılabilmesi için bu tür yalanların söylenmesi tahmin edilebilecek durumlardan olacağı için Müslüman halkının bu yalana inanmayacağı da söylenmektedir. Bu açıklamalar ile birlikte bakıldığında 1 Nisan geleneğinin bu Haçlı Seferleri hikayesi ile bağdaşması pek gerçekçi gibi durmamaktadır.
1 Nisan geleneği ile ilgili diğer bir rivayet ise Boston Üniversitesi’nde tarih profesörü olan Joseph Boskin tarafından ortaya atılmıştır. Ona göre bu şaka günü geleneği Fransa’da İSDD’lerin sonunda ortaya çıkmış olan ve neredeyse 5 asırlık bir geçmişe sahip olan bir gelenektir.
Diğer bir taraftan Kansas Üniversitesinde hazırlanan Calendar of Diversity’de  yani Farklılıklar Takvimi, 1 Nisan Şakasını şu şekilde anlatmıştır:
“1582 yılında Papa Xİİİ. Gregory zamanında vaktiyle Roma İmparatoru Jül Sezar tarafından hazırlatılan Jülyen takviminden Papa’nın adından gelen Gregoryen takvimine geçilmesi üzerine öncesinde 25 Mart - 1 Nisan tarihlerinde kutlanan yeni yıl, 1 Ocak gününe alınmıştı. Bu yeni düzenlemeyi kabullenmeyenler veya buna alışamayanlar ise yeni yılı eski usul kutlamaya devam edince çevrelerine eğlence malzemesi oldular ve eski yılbaşı olan 1 Nisan günü boyunca çeşitli şakalara (sahte parti davetiyeleri, kemik hediyeler vs.) maruz kaldılar.
İşte, Fransızlar tarafından en bilinen isimleriyle ‘Poisson d’Avrıl’ (Nisan Balığı), ‘April Fools’s Day’ (Aptallar Günü) gibi isimlerle anılan bu neşeli günle ilgili çeşitli efsaneler ve tabii bir de muhtemel gerçek ortaya çıkmıştır.”
Dünyada 1 Nisan Geleneği
Günümüzde sadece Avrupa’da değil dünyanın neredeyse bütün ülkelerinde bu gelenek kabul görmüş ve varlığını sürdürmüştür.  Hollanda, Belçika, Kanada, ABD, İsviçre, Japonya da bu ülkeler arasındadır. 1 Nisan şaka günü ile ilgili ortada olan bir diğer açıklama da Pagan teorisi ile ilgilidir. Bu teoriye göre Pagan kültüründe 1 Nisan tarihinde Fous Bayramı kutlanmaktadır. Bu bayramın Antik Roma’da da Hilarya adı altında kutlandığı bilinmektedir. Bu bayram aynı şekilde Hindistan’da da 31 Mart tarihinde Holi ismi ile kutlanmaktadır. 1 Nisan saka gününün İskoçya’daki adı ise Gowk ya da Cuckoo şeklindedir. Aynı şekilde İngiltere, bu günü April Fools' Day (Nisan Kaçıkları Günü) şeklinde kutlamaktadır.
Ülkemizde 1 Nisan Günü
Yurdumuzda da diğer dünya ülkelerinde olduğu gibi 1 Nisan günü şaka yaparak geçirilmektedir. Bu durum genellikle okullarda çocuklar ve gençler arasında yaygın olarak görülmektedir. Bu nedenle 1 Nisan günü ülkemizde de kişiler kendilerine şaka yapılabilme ihtimaline karşı dikkatli davranmaktadırlar. Neşeli bir gün şeklinde geçen 1 Nisan günü şaka sever kişilerin yaratıcılıklarını konuşturdukları bir gün olarak varlığını devam ettirmektedir.
  • Bu yazı 5644 defa okunmuştur.
  FACEBOOK YORUM
Yorum

  YAZARIN DİĞER YAZILARI

PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 30 26 1 3 68 20 81 +48
2 Fenerbahçe 30 25 1 4 79 25 79 +54
3 Trabzonspor 30 15 11 4 51 40 49 +11
4 Beşiktaş 30 14 12 4 40 36 46 +4
5 Kasımpaşa 30 12 11 7 53 55 43 -2
6 Başakşehir FK 30 12 12 6 38 35 42 +3
7 Çaykur Rizespor 30 12 12 6 36 47 42 -11
8 Antalyaspor 30 10 9 11 35 33 41 +2
9 Adana Demirspor 30 9 9 12 46 39 39 +7
10 Alanyaspor 30 9 9 12 38 42 39 -4
11 Sivasspor 30 9 10 11 36 43 38 -7
12 Samsunspor 30 10 14 6 35 41 36 -6
13 Kayserispor 30 10 11 9 36 43 36 -7
14 MKE Ankaragücü 30 7 11 12 36 39 33 -3
15 Hatayspor 30 7 11 12 36 40 33 -4
16 Konyaspor 30 7 11 12 31 42 33 -11
17 Gaziantep FK 30 8 15 7 34 44 31 -10
18 Fatih Karagümrük 30 7 14 9 34 38 30 -4
19 Pendikspor 30 7 15 8 34 61 29 -27
20 İstanbulspor 30 3 20 7 22 55 13 -33
Takım O G M B A Y P AV
1 Eyüpspor 27 21 5 1 64 23 64 +41
2 Göztepe 27 17 5 5 45 15 56 +30
3 Sakaryaspor 27 13 6 8 41 28 47 +13
4 Çorum FK 27 13 8 6 44 28 45 +16
5 Kocaelispor 27 13 8 6 39 31 45 +8
6 Bodrumspor 27 12 7 8 35 19 44 +16
7 Boluspor 27 12 8 7 26 28 43 -2
8 Bandırmaspor 27 11 8 8 37 24 41 +13
9 Gençlerbirliği 27 10 7 10 31 26 40 +5
10 Erzurumspor FK 27 10 7 10 26 21 37 +5
11 Ümraniyespor 27 9 12 6 32 39 33 -7
12 Keçiörengücü 27 8 11 8 24 33 32 -9
13 Manisa FK 27 7 10 10 33 33 31 0
14 Şanlıurfaspor 27 6 12 9 23 30 27 -7
15 Tuzlaspor 27 7 14 6 26 43 27 -17
16 Adanaspor 27 8 16 3 21 40 27 -19
17 Altay 27 5 19 3 12 55 15 -43
18 Giresunspor 27 2 21 4 12 55 7 -43
Takım O G M B A Y P AV
1 Esenler Erokspor 29 21 4 4 66 24 67 +42
2 Van Spor FK 29 19 5 5 48 29 62 +19
3 Bucaspor 1928 29 17 3 9 42 18 60 +24
4 1461 Trabzon FK 29 16 6 7 54 30 55 +24
5 Yeni Mersin İdman Yurdu 30 15 6 9 42 25 54 +17
6 Ankaraspor 30 13 6 11 38 26 50 +12
7 Ankara Demirspor 29 13 12 4 34 31 43 +3
8 Karacabey Belediye Spor 30 11 10 9 30 27 42 +3
9 Beyoğlu Yeniçarşıspor 29 12 13 4 33 29 40 +4
10 Diyarbekir Spor 29 11 11 7 32 29 40 +3
11 Hes İlaç Afyonspor 29 8 11 10 18 28 34 -10
12 Kırklarelispor 30 8 12 10 22 34 34 -12
13 Nazilli Belediyespor 30 10 13 7 35 49 34 -14
14 Altınordu 29 7 12 10 32 30 31 +2
15 Serik Belediyespor 30 7 13 10 23 33 31 -10
16 Zonguldak Kömürspor 29 7 15 7 28 48 25 -20
17 Kırşehir Futbol SK 30 5 19 6 27 57 21 -30
18 Bursaspor 29 5 16 8 22 48 20 -26
19 Adıyaman FK 29 3 21 5 19 50 14 -31
Takım O G M B A Y P AV
1 Kepezspor FAŞ 22 17 1 4 45 10 55 +35
2 Aliağa Futbol A.Ş. 23 16 0 7 40 11 55 +29
3 52 Orduspor FK 23 12 6 5 30 21 41 +9
4 Ayvalıkgücü Belediyespor 23 11 6 6 28 19 39 +9
5 Edirnespor 22 10 8 4 35 22 34 +13
6 K.Çekmece Sinopspor 23 9 8 6 33 23 33 +10
7 İnegöl Kafkas GK 22 8 6 8 23 23 32 0
8 Artvin Hopaspor 22 8 7 7 29 20 31 +9
9 Mardin 1969 Spor 22 9 9 4 28 24 31 +4
10 Karabük İdmanyurdu Spor 22 8 10 4 20 31 28 -11
11 Talasgücü Belediyespor 23 8 13 2 24 36 26 -12
12 Gümüşhanespor 23 4 10 9 16 34 21 -18
13 Kırıkkalegücü FK 22 5 12 5 13 29 20 -16
14 Malatya Arguvanspor 22 2 16 4 9 35 10 -26
15 Tarsus İdman Yurdu 22 2 17 3 15 50 9 -35
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/04/2024 Antalyaspor vs MKE Ankaragücü
 03/04/2024 Başakşehir FK vs Beşiktaş
 03/04/2024 Fenerbahçe vs Adana Demirspor
 03/04/2024 Galatasaray vs Hatayspor
 03/04/2024 Gaziantep FK vs Alanyaspor
 03/04/2024 İstanbulspor vs Çaykur Rizespor
 03/04/2024 Kayserispor vs Kasımpaşa
 03/04/2024 Konyaspor vs Trabzonspor
 03/04/2024 Samsunspor vs Pendikspor
 03/04/2024 Sivasspor vs Fatih Karagümrük
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 02/04/2024 Keçiörengücü vs Çorum FK
 02/04/2024 Şanlıurfaspor vs Sakaryaspor
 02/04/2024 Boluspor vs Gençlerbirliği
 02/04/2024 Manisa FK vs Bodrum FK
 03/04/2024 Tuzlaspor vs Ümraniyespor
 03/04/2024 Adanaspor vs Eyüpspor
 03/04/2024 Altay vs Bandırmaspor
 03/04/2024 Kocaelispor vs Göztepe
 04/04/2024 Erzurumspor FK vs Giresunspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 23/03/2024 Altınordu vs Esenler Erokspor
 23/03/2024 Ankara Demirspor vs Zonguldak Kömürspor
 23/03/2024 Beyoğlu Yeniçarşıspor vs 1461 Trabzon FK
 23/03/2024 Bursaspor vs Kırklarelispor
 23/03/2024 Nazilli Belediyespor vs Hes İlaç Afyonspor
 24/03/2024 Adıyaman FK vs Serik Belediyespor
 24/03/2024 Ankaraspor vs Diyarbekir Spor
 24/03/2024 Bucaspor 1928 vs Kırşehir Futbol SK
 24/03/2024 Karacabey Belediye Spor vs Van Spor FK
 24/03/2024 Bucaspor 1928 - Kırşehir Futbol SK Bucaspor 1928 ligde evindeki son 13 maçında hiç kaybetmedi  Bucaspor 1928 yenilmez
 24/03/2024 Adıyaman FK - Serik Belediyespor Adıyaman FK ligdeki son 14 maçında hiç kazanamadı  Serik Belediyespor yenilmez
 24/03/2024 Ankaraspor - Diyarbekir Spor Ankaraspor ligde evindeki son 15 maçında hiç kaybetmedi  Ankaraspor yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 23/03/2024 İnegöl Kafkas GK vs 52 Orduspor FK
 23/03/2024 Kepezspor FAŞ vs Artvin Hopaspor
 24/03/2024 Aliağa Futbol A.Ş. vs Tarsus İdman Yurdu
 24/03/2024 Edirnespor vs K.Çekmece Sinopspor
 24/03/2024 Gümüşhanespor vs Mardin 1969 Spor
 24/03/2024 Karabük İdmanyurdu Spor vs Talasgücü Belediyespor
 24/03/2024 Kırıkkalegücü FK vs Malatya Arguvanspor
HABER ARŞİVİ
ŞANS OYUNLARI
BİZİ TAKİP EDİN
GAZETEMİZ
YUKARI